الگوی شکل گیری روابط خارجی جمهوری اسلامی ایران از دوره بازرگان تا دوره خاتمی (1384-1357)

پس از وقوع انقلاب اسلامی، روابط خارجی جمهوری اسلامی ایران متأثر از متغیرهای گوناگونی بوده که به نوبه خود نوع و مرزهای روابط خارجی در دوره های مختلف را تعیین و مشخص کرده است. در واقع، اهداف و نقش های ملی متفاوت در دوره های مختلف، به سمت گیری های متفاوت و در نهایت، روابط خارجی متفاوت در دوره های اول تا چهارم منجر شده است. این سؤال اساسی مطرح می شود که چه متغیرهایی در تعریف نقش ها و اهداف ملی بیشترین تأثیرگذاری را در دوره های اول تا چهارم داشته که درنهایت، به شکل گیری روابط خارجی متفاوت منجر شده است؟ یافته های پژوهش نشان می دهد که ساختار نظام بین الملل، نیازهای داخلی، درک و نگرش تصمیم گیرندگان و ژئوپلتیک به عنوان چهار متغیر اساسی باعث تعریف نقش ها و اهداف ملی در دوره های اول تا چهارم شده که در نهایت، این روند به شکل گیری مرزهای روابط خارجی در دوره های اول تا چهارم منجر شده است. آنچه در این دوره ها باعث شکل گیری روابط خارجی متفاوت شده، متأثر از وزن متفاوت هر کدام از این متغیرهای چهارگانه در دوره های اول تا چهارم است. روش پژوهش در این مقاله، توصیفی- تحلیلی و روش گردآوری داده ها منابع کتابخانه ای، اسنادی و اینترنتی است.